Jak mądrze korzystać z elektroniki – kilka słów o higienie cyfrowej.


Higiena cyfrowa to zespół prostych, codziennych nawyków, które pomagają korzystać z ekranów
(telefon, komputer, tablet, konsola, telewizor) w sposób bezpieczny dla zdrowia psychicznego i
fizycznego, relacji z innymi oraz nauki. To nie „zakaz technologii”, lecz mądre, świadome
korzystanie: właściwy czas, miejsce, treści.
Dlaczego warto?
Badania jednoznacznie dowodzą, że nadmierne i niekontrolowane korzystanie z ekranów wiąże się
z gorszą jakością snu, większym zmęczeniem oczu, spadkiem koncentracji oraz mniejszą
aktywnością fizyczną. Z kolei mądre używanie technologii może wspierać naukę, relacje i rozwój
zainteresowań. Kluczem jest równowaga – tak, aby cyfrowe aktywności nie wypierały snu, ruchu i
kontaktu z innymi.
Brak wypracowanych zasad korzystania z elektroniki może prowadzić do:

  • zaburzeń snu (późniejsze zasypianie, gorsza jakość snu),
  • problemów z koncentracją i nauką wskutek ciągłych rozproszeń,
  • zmęczenia oczu i bólu kręgosłupa, a także większego ryzyka krótkowzroczności,
  • obniżonego dobrostanu psychicznego, gdy ekrany zastępują kontakty z rówieśnikami, ruch i
    zainteresowania,
  • narażenia na cyberprzemoc, szkodliwe treści i niekontrolowane zakupy online,
  • uzależnienia od gier.
    Jak dobrze zacząć dzień?
    Jeśli to możliwe unikaj korzystania z elektroniki rano. Korzystanie z ekranów (telefonów, tabletów,
    komputerów) bezpośrednio przed lekcjami nie jest zalecane, szczególnie u dzieci i młodzieży,
    ponieważ ma negatywny wpływ na funkcjonowanie mózgu i gotowość do nauki. Oto dlaczego:
  1. Przeciążenie układu nerwowego
    Ekrany dostarczają szybkich, intensywnych bodźców (światło, ruch, dźwięk), które nadmiernie
    pobudzają mózg, utrudniając skupienie i przełączenie się na tryb „spokojnej uwagi” niezbędny w
    czasie lekcji.
  2. Obniżenie koncentracji
    Badania wykazują, że ekspozycja na ekran tuż przed nauką zmniejsza zdolność skupienia uwagi i
    przetwarzania informacji. Mózg „rozregulowuje się” i potrzebuje czasu, by wejść w stan gotowości
    do pracy poznawczej.
  3. Zaburzenie pamięci roboczej
    Treści z ekranu przeciążają pamięć roboczą (krótkotrwałą), co sprawia, że uczeń ma trudność z
    zapamiętywaniem nowego materiału na lekcji.
  4. Wpływ niebieskiego światła
    Ekrany emitują niebieskie światło, które zaburza produkcję melatoniny i naturalny rytm dobowy.
    Nawet rano, gdy organizm dopiero „budzi się do działania”, ekran może dezorganizować
    wewnętrzny zegar biologiczny.
  5. Zwiększony poziom stresu i rozdrażnienia
    Gry, media społecznościowe lub wiadomości przed lekcjami mogą podnosić poziom stresu, a także
    wywoływać silne emocje, co osłabia zdolność do spokojnej pracy i współpracy w grupie.
  6. Ograniczenie kontaktu społecznego
    Czas ekranowy rano zmniejsza szanse na naturalne interakcje z rówieśnikami, które są ważne dla
    rozwoju emocjonalnego i społecznego uczniów.
    W godzinach porannych warto skupić się na prostych ale ważnych czynnościach:
  • pościel łóżko (już tak mała rzecz buduje poczucie sprawczości, pomaga w budowania
    dobrych nawyków, redukuje chaos mentalny)
  • zjedz białkowe śniadanie – unikaj cukrów i nadmiaru węglowodanów (białkowe śniadania
    wspierają dłuższe uczucie sytości, stabilizują poziom cukru we krwi i poprawiają
    koncentrację na cały poranek)
  • idź na krótki spacer – nawet 10 minut marszu dotleni twój mózg i pobudzi układ nerwowy
    Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat mądrego korzystania z elektroniki zachęcam do
    sięgnięcia po materiały:
    https://www.youtube.com/watch?v=3vhrMUZPohY (o wpływie internetu i elektroniki na
    osoby w różnym wieku)
    https://www.youtube.com/watch?v=267avc5dN6I (Wyloguj swój mózg – recenzja książki)
    Małgorzata Wnętrzak
    pielęgniarka szkolna